Сэтгэл гутрал гэдэг нь зөвхөн “хүнд сэтгэлтэй байх” асуудал биш, харин хүний бие махбод, тархи, мэдрэлийн тогтолцоо, сэтгэл санааны нөхцөл байдал, амьдралын туршлага зэрэг олон хүчин зүйлээс үүсдэг эмгэг юм. Энэ нь олон нийтэд түгээмэл тохиолддог бөгөөд зөвхөн нас, хүйсээр хязгаарлагдахгүй.

1. Биологийн хүчин зүйлс

Тархины химийн тэнцвэр алдагдах нь сэтгэл гутрал үүсэх гол хүчин зүйлсийн нэг юм. Серотонин, допамин зэрэг мэдрэлийн дамжуулагч бодисын хэмжээ буурах нь хүний сэтгэл санааг дарж, уйтгар, сэтгэлээр унахад хүргэдэг. Мөн генетик буюу өвлийн замаар эцэг, эхээс дамжих өвөрмөц талууд сэтгэл гутралд өртөх магадлалыг нэмэгдүүлдэг.

2. Амьдралын стресс, сорилт

Сургуулийн дарамт, ажил, гэр бүл, найз нөхөдтэй харилцах асуудал зэрэг өдөр тутмын стрессүүд сэтгэл гутралд хүргэж болно. Шинэ зүйлд дасаж чадахгүй байх, томоохон алдагдал, хайр сэтгэлээ алдсан зэрэг туршлага мөн сэтгэл гутрал үүсгэх гол хүчин зүйлс юм.

3. Сэтгэлзүйн хүчин зүйл

Өөрийгөө бага үнэлэх, аливаа зүйлд хэт мэдрэмтгий хандах, хүндрэлийг зөв зохицуулах чадвар дутмаг байх зэрэг нь сэтгэл гутрал үүсэх шалтгаан болдог. Мөн сэтгэл хөдлөлийг удирдаж сурахгүй байх нь энэ байдалд нөлөөлнө.

4. Эрүүл мэндийн хүчин зүйл

Бие махбодын зарим өвчин, ялангуяа архаг өвчин, гормоны өөрчлөлт (жишээ нь, бодисын солилцооны алдагдал, цусан дахь сахарын түвшний өөрчлөлт) нь сэтгэл гутралд нөлөөлж болно. Мөн нойрны дутагдал, хэт их стресс нь тархины үйл ажиллагаанд нөлөөлж, сэтгэлээр унахад хүргэдэг.

5. Нийгмийн болон орчны хүчин зүйл

Гэр бүл, найз нөхдийн дэмжлэг дутмаг байх, ганцаардал, орчинтой таарамжгүй харилцаа зэрэг нь сэтгэл гутрал үүсэх нөхцөлийг бүрдүүлдэг. Хэт их шаардлага, дарамттай нийгэмд амьдрах нь сэтгэл санаанд сөргөөр нөлөөлдөг.

Дүгнэлт:
Сэтгэл гутрал нь олон хүчин зүйлээс үүдэлтэй, нарийн төвөгтэй процесс юм. Энэ нь зөвхөн сэтгэлээр унах эсвэл “сэтгэл нь муу” гэсэн энгийн үзэгдэл биш, бие махбод, тархи, амьдралын нөхцөл, сэтгэл зүйн хүчин зүйлсийн нэгдэл юм. Тиймээс хэрэв өөрөө эсвэл ойр дотныхоо хүн сэтгэлээр унаж, удаан хугацаанд уйтгарлаж байвал мэргэжлийн сэтгэл зүйч, сэтгэл заслын эмчээс зөвлөгөө авах нь чухал.